Neidio i'r prif gynnwy

Model Gofal Sylfaenol i Gymru

Beth yw’r Model Gofal Sylfaenol i Gymru?

Model ar gyfer Gofal Sylfaenol a Chymunedol yw’r Model Gofal Sylfaenol i Gymru (MGSiG), a ddatblygwyd fel dull system gyfan o ddarparu gofal iechyd a llesiant lleol sy’n gynaliadwy a hygyrch. Drwy ganolbwyntio ar ofal sy’n seiliedig ar leoedd, gofal yn nes at y cartref a gwaith amlbroffesiynol, mae’n disgrifio sut y caiff gofal ei ddarparu’n lleol, nawr ac yn y dyfodol, fel rhan o ddull system gyfan o gyflawni Cymru Iachach.

Clystyrau sydd wrth wraidd y model hwn, ac o gofio’r prif egwyddorion sy’n sail i ‘Cymru Iachach’ gellir eu disgrifio fel a ganlyn:

“Mae clwstwr yn dod â’r holl wasanaethau lleol sy’n ymwneud ag iechyd a gofal ynghyd mewn ardal ddaearyddol, sydd fel arfer yn gwasanaethu poblogaeth rhwng 25,000 a 100,000. Mae gweithio fel clwstwr yn sicrhau bod gofal yn cael ei gydlynu’n well i hyrwyddo llesiant unigolion a chymunedau.”

Mae’r 60 o glystyrau yng Nghymru yn amlbroffesiynol, gyda chynrychiolaeth o weithwyr proffesiynol yn y meysydd iechyd, gofal cymdeithasol a’r trydydd sector, sy’n cydweithio i nodi asedau, anghenion a blaenoriaethau’r cymunedau y maent yn eu gwasanaethu. Maent yn cynllunio ac yn darparu gwasanaethau di-dor, sy’n canolbwyntio ar atal a bodloni anghenion y gymuned leol.

Datblygu’r Model Gofal Sylfaenol i Gymru

Mae’r Model Gofal Sylfaenol i Gymru (MGSiG) wedi esblygu ac mae nifer o gyhoeddiadau a meysydd gwaith wedi dylanwadu arno yn ystod y cyfnod rhwng 2015 a 2018. Ychwanegodd pob un o’r rhain at gyfeiriad a chwmpas y newidiadau mewn Gofal Sylfaenol a Chymunedol yng Nghymru.

Trawsnewidiwyd y MGSiG fel model ar gyfer Gofal Sylfaenol a Chymunedol, a ddatblygwyd fel dull system gyfan o ddarparu gofal iechyd a llesiant lleol sy’n gynaliadwy a hygyrch. Diweddarwyd y cynnwys yn 2019 ac yn 2021 datblygwyd y matrics aeddfedrwydd i gefnogi’r broses o gyflawni’r 13 o ganlyniadau gyda disgrifyddion aeddfedrwydd i gyd-fynd â nhw.

Er mwyn cryfhau cynnydd y clystyrau tuag at y MGSiG, datblygodd y Rhaglen Strategol ar gyfer Gofal Sylfaenol (RhSGS) y rhaglen Datblygu Clwstwr Carlam (DCC). Mae DCC yn ymwneud yn bennaf â sicrhau llwybr clir o’r gwasanaethau iechyd a gofal rheng flaen lleol i’r Byrddau Partneriaeth Rhanbarthol (BPRh) o ran deall anghenion y boblogaeth leol a gallu trosi gwybodaeth o’r fath yn flaenoriaethau strategol ystyrlon ar lefel y BPRh / Sir a lefel Clwstwr.

Canlyniadau’r Model Gofal Sylfaenol i Gymru

Mae gan y Model Gofal Sylfaenol i Gymru (MGSiG) 13 o ganlyniadau sy’n disgrifio’r meysydd allweddol sydd angen eu sefydlu i ddarparu gofal di-dor, yn seiliedig ar leoedd sy’n canolbwyntio ar waith atal. Mae 3 lefel aeddfedrwydd i’r canlyniadau (Sylfaenol, Datblygol ac Aeddfed). Wrth i waith clwstwr esblygu, bydd y system yn symud tuag at y lefel aeddfed.

Mae’r rhaglen Datblygu Clwstwr Carlam (DCC) yn canolbwyntio ar ddarparu gofal yn seiliedig ar leoedd drwy Gydweithfeydd Proffesiynol a Chlystyrau. Mae saith canlyniad yn gysylltiedig â DCC sy’n disgrifio’r ffyrdd o weithio i gefnogi’r broses o wneud cynnydd tuag at y MGSiG. Cafodd canlyniadau’r rhaglen DCC eu mabwysiadu a’u cynnwys fel rhan o gynllun monitro a gwerthuso’r MGSiG.

Ni all un sefydliad na phroffesiwn gyflawni’r MGSiG ar ei ben ei hun. Felly, er mwyn sicrhau’r canlyniadau, mae’n rhaid i ni ymdrechu ar y cyd ar draws y system iechyd a gofal i gael system sy’n ystyried bod pawb yn gyfrifol am anghenion a blaenoriaethau’r boblogaeth.  

 

Gwerthuso’r Model Gofal Sylfaenol i Gymru 

Mae gan y broses o fonitro a gwerthuso gwaith Clystyrau sy’n gweithio tuag at y Model Gofal Sylfaenol i Gymru (MGSiG) a’r Rhaglen Datblygu Clwstwr Carlam (DCC) 3 elfen:
1. Proses adolygu gan gymheiriaid
2. Offeryn hunanfyfyrio 
3. Dangosyddion allweddol 

Mae matrics aeddfedrwydd MGSiG a DCC yn amlinellu’r safonau a’r meini prawf aeddfedrwydd sy’n ddisgwyliedig i ddangos y cynnydd o wneir tuag at gyflawni canlyniadau MGSiG a DCC. Defnyddir y matrics yn yr adolygiad gan gymheiriaid a’r broses hunanfyfyrio i ddangos y cynnydd a wneir o ran gweithio mewn Clystyrau.

Adolygiad gan gymheiriaid

Yn 2022/23, cyflwynwyd adolygiad gan gymheiriaid ar gyfer Clystyrau a oedd yn golygu bod pob Bwrdd Iechyd yn enwebu un Clwstwr i gymryd rhan yn y broses adolygiad gan gymheiriaid, ar ffurf adolygydd ac adolygai. Roedd y drafodaeth ym mhob adolygiad gan gymheiriaid yn canolbwyntio ar ddau ganlyniad MGSiG ac un canlyniad DCC, er mwyn sicrhau bod pob canlyniad yn cael ei adolygu yn ystod y trafodaethau a drefnwyd. Nododd y cyfranogwyr fod y broses yn addysgiadol, a llwyddodd yr adolygiad i gyflawni’r nod o rannu arfer da.

Adroddiad adolygu gan gymheiriaid 2023-24

Hunanfyfyrio gan glystyrau

The self-reflection process by clusters is one of the agreed approaches to evaluating the progress that clusters will make in working towards achieving the Primary Care Model for Wales (MGSiG) and the Accelerated Cluster Development (DCC) programme. The process exists alongside peer reviews of the clusters and key indicators of the MGSiG (which are currently under development).

The cluster self-reflection process assesses the maturity of cluster working against the outcomes of MGSiG and DCC and provides an insight into the enabler and barriers within the system that facilitate/hinder cluster working in Wales.

Adroddiad hunanfyfyrio gan glystyrau ar gyfer 2024/25

Cynhaliwyd cylch cyntaf y broses hunanfyfyrio gan glystyrau rhwng mis Ebrill a mis Mai 2024, gyda’r nod o ddarparu llinell sylfaen o aeddfedrwydd ar gyfer gweithio mewn clystyrau, a nodi'r rhwystrau a'r galluogwyr o fewn y system. Cyflwynodd 46 o blith y 60 o glystyrau ymatebion a chymerodd ystod eang o grwpiau proffesiynol ran yn y broses, gan roi hyder bod y canlyniadau’n gynrychioliadol o’r sefyllfa bresennol o ran gweithio mewn clystyrau yng Nghymru.

Ymhlith y prif ganfyddiadau mae'r canlynol:

  • Nododd mwyafrif y clystyrau eu bod ar y lefel sylfaen neu'r lefel ddatblygol mewn perthynas â'r holl ddeilliannau.
  • Nododd y clystyrau bum rhwystr o fewn system gan gynnwys Cyllid, Ymgysylltu, Diffyg eglurder, Diffyg amser a Biwrocratiaeth.
  • Cyllid oedd y rhwystr a grybwyllwyd amlaf. 
  • Nodwyd bod y rhwystrau i weithio mewn clystyrau yn cael effaith negyddol ar arloesi a datblygu a gweithredu prosiectau, effaith negyddol ar forâl staff ac effaith negyddol ar gleifion.
  • Nododd y clystyrau bum galluogydd o fewn y system gan gynnwys Ffyrdd o weithio, Perthnasoedd gwaith rhyngbroffesiynol, Arweinyddiaeth, Ymgysylltu â rhanddeiliaid y tu allan i’r clwstwr a Gwerth unigolion.
  • Ymhlith y ffactorau a allai gryfhau clystyrau roedd Mwy o ymreolaeth i wneud penderfyniadau a rheoli cyllid, Llai o fiwrocratiaeth, Mynediad at adnoddau cynaliadwy, Ffyrdd sefydledig o weithio y cytunwyd arnynt a Chryfhau rôl y clwstwr.

Y camau nesaf

  • Mae'r wybodaeth a gasglwyd o'r broses hunanfyfyrio gan glystyrau wedi'i defnyddio i ddatblygu ystod o 'gyfleoedd ar gyfer gweithredu' gyda'r nod o gryfhau gwaith clwstwr, a fydd yn cael eu datblygu yn ystod 2024/25.

Hunanfyfyrio gan glystyrau 2025

 

Dangosyddion Allweddol

Mae gwaith yn cael ei wneud i nodi’r dangosyddion allweddol a all ddarparu data cadarn, dibynadwy a phriodol i fesur aeddfedrwydd gweithio mewn Clwstwr. Gwneir y gwaith hwn ochr yn ochr â datblygu’r Metrigau Gofal Sylfaenol. Bwriedir cyflwyno’r dangosyddion allweddol fel trydedd elfen y broses o fonitro a gwerthuso’r MGSiG a DCC yn 2024/25.

Adnoddau defnyddiol